Ορχάν Παμούκ – ο ξεχωριστός

Το "Χιόνι" του Ορχάν Παμούκ

Το 2006 ο Ορχάν Παμούκ γίνεται ο πρώτος Τούρκος συγγραφέας, που τιμάται με το βραβείο Νόμπελ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, παρουσιάζει το σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας ως προς τη βράβευση αυτή, καθώς τονίζεται η ανακάλυψη νέων συμβόλων ως προς τη σύγκρουση και τη σύνδεση διαφορετικών πολιτισμών.

Ο Ορχάν Παμούκ γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1952 στην Κωνσταντινούπολη. Αν και στην αρχή προσπάθησε να ακολουθήσει καριέρα αρχιτέκτονα, στα χνάρια του πατέρα του, τελικά ακολούθησε τον δρόμο της συγγραφής, και η επιλογή αυτή κρίνεται απόλυτα επιτυχημένη. Με συγγραφικό έργο όπως, «Το μαύρο βιβλίο», «Η νέα ζωή», «Το όνομα μου είναι Κόκκινος», «Το χιόνι» και τέλος «Κωνσταντινούπολη» θεωρείται ένας από τους πιο επιτυχημένους Τούρκους συγγραφείς.

Ιδιαίτερη, όμως, αναφορά πρέπει να γίνει στην προσπάθεια του Παμούκ, να υπερασπιστεί την αρμένικη αλλά και την κουρδική υπόθεση, με συνέπεια να έχει προκαλέσει επανειλημμένος το βαθύ Κεμαλικό Κράτος. Μία συνέντευξη, λοιπόν, παραχώρησε το 2005 σε ελβετική εφημερίδα, κατά σύμφωνα με την οποία αρνείται να κλείσει τα μάτια στην γενοκτονία των Αρμενίων και Κούρδων στάθηκε αφορμή να του υποβληθεί εκ μέρους εθνικιστικών δικηγόρων, μήνυση εξύβρισης κάθε έννοιας Τουρκισμού. Μέσα σε ένα κλίμα έντασης, όπου ο συγκεντρωμένος όχλος έκαιγε βιβλία του Τούρκου συγγραφέα, το δικαστήριο υπό το βλέμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεώρησε ότι η προσβολή εκ μέρους του συγγραφέα προκλήθηκε σε χρόνο προγενέστερο της νομοθετικής διάταξης στην οποία βασίστηκε η μήνυση.

Ο Ορχάν Παμούκ, χωρίς να αρνείται την Τουρκική καταγωγή του, δεν αντιλαμβάνεται την Κεμαλική εμμονή στο «Ένα Έθνος, Ένα Κράτος»! το χάσμα μεταξύ Ανατολικής Τουρκίας και Δυτικής υφίσταται, ενώ υπαρκτή κρίνεται και η κόντρα των Ισλαμικών Κανόνων με της Ευρωπαϊκές Επιταγές. Η Τουρκία της Ευρωπαϊκής προοπτικής, σύμφωνα με τον Παμούκ, πρέπει να αναγνωρίσει τα λάθη του παρελθόντος και να αντιληφθεί την ανάγκη αρχικά ανοχής και μετέπειτα ανάδειξης της πολιτισμικότητας.

Η Mayreen Freely, δημοσιογράφος και μεταφράστρια έργων του Παμούκ στα αγγλικά, σε συνέντευξη της, αποδίδει την συγγραφική του επιτυχία στην ευσυνείδητη πάλη της δυτικής ταυτότητας, με τις ανατολικές ρίζες. Ο Παμούκ μέσα από τα έργα του κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα ενιαίο σύνολο μέσα από διάσπαρτα κομμάτια της τούρκικης πολιτισμικής κληρονομιάς. Η τουρκική λογοτεχνία μέσα από το προσωπικό του έργο, δεν αρνείται τον μανδύα του μουσουλμανικού παρελθόντος, όπως κάνουν οι περισσότεροι Τούρκοι λογοτέχνες.

Το μόνο που μπορούμε να πούμε, κλείνοντας, είναι να κλείσουμε λίγο τις τηλεοράσεις και να πάρουμε στα χέρια μας ένα βιβλίο. Το «Χιόνι» του Παμούκ σίγουρα θα μας ταξιδέψει.

Slapologos