Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο νόσημα, οι πάσχοντες του οποίου παρουσιάζουν αύξηση των τιμών της γλυκόζης (σακχάρου), είτε γιατί δεν παράγουν καθόλου ινσουλίνη, είτε γιατί η ινσουλίνη που παράγουν δεν είναι αποτελεσματική. Η ανεπάρκεια ινσουλίνης έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση μεγάλης ποσότητας γλυκόζης στο αίμα χωρίς τη δυνατότητα χρησιμοποίησής της.
Υπάρχουν 2 κατηγορίες διαβήτη:
- ο ινσουλινοεξαρτώμενος ή τύπου 1
- ο μη ινσουλινοεξαρτώμενος ή τύπου 2
Επίσης διαχωρίζεται και η παθογένεια του διαβήτη σε πρωτοπαθή (αναφέρεται στις 2 ανωτέρω κατηγορίες) και σε δευτεροπαθή ο οποίος εμφανίζεται στα πλαίσια άλλων νοσημάτων (πχ. Παγκρεατίτιδα, σύνδρομο Cushing κλπ ).
Στο διαβήτη τύπου 1 παρουσιάζεται συνήθως ολική ανεπάρκεια παραγωγής ινσουλίνης. Ο τύπος αυτός είναι σπάνιος και συνήθως εμφανίζεται στην παιδική ηλικία.
Ο διαβήτης τύπου 2 οφείλεται στη μερική ανεπάρκεια παραγωγής ινσουλίνης και τη μειωμένη ανταπόκριση του σώματος στην ορμόνη αυτή. Δηλαδή υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη.
Και οι δύο τύποι διαβήτη αποτελούν παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση Στεφανιαίας Νόσου.
Τα άτομα που εμφανίζουν το διαβήτη αυτό είναι συνήθως υπέρβαρα και δεν ακολουθούν ισορροπημένη διατροφή. Επίσης μπορεί να εμφανιστεί και ως συνέπεια κάποιας άλλης ασθένειας του παγκρέατος. Ακόμη μπορεί να προκληθεί βλάβη στο πάγκρεας και κατά συνέπεια στους υποδοχείς της ινσουλίνης εξαιτίας της χρόνιας υπερκατανάλωσης αλκοόλ.
Μπορούμε να τον ρυθμίσουμε με τη διατροφή;
Πολύ πρόσφατα η αμερικανική διαβητολογική εταιρεία ανακοίνωσε την ανανεωμένη επίσημη θέση της για το ρόλο της διατροφής στην πρόληψη και ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη, στην οποία προτείνουν στην κατάσταση προ-διαβήτη (επίπεδα γλυκόζης ανώτερα του φυσιολογικού αλλά όχι σε επίπεδα όπως του σακχαρώδη διαβήτη), εξατομικευμένη διατροφική θεραπεία από εξειδικευμένο διαιτολόγο και διατροφική εκπαίδευση που θα αφορά στις ιδιαιτερότητες της ασθένειας και στην κινητοποίηση του ασθενή
Αν ένα άτομο είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο και εμφανίσει αντίσταση στην ινσουλίνη με τη σωστή διατροφή και τη μείωση του βάρους είναι δυνατόν να βελτιώσει την κατάστασή του.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μειώσουν τα λιπαρά που παίρνουν με την τροφή και να βάλουν στην καθημερινότητα τους την σωματική άσκηση (π.χ. 40λεπτά περπάτημα τη μέρα).
Η μείωση του σωματικού βάρους συντελεί τόσο στην πρόληψη, πριν δηλαδή το άτομο εμφανίσει το διαβήτη, όσο και στην καλύτερη αντιμετώπιση όταν εμφανισθεί το νόσημα.
Βασικά το σάκχαρο το ανεβάζουν η ζάχαρη και τα τρόφιμα που την περιέχουν. Το σάκχαρο όμως το αυξάνουν και τα τρόφιμα που περιέχουν σάκχαρα, δηλαδή οι υδατάνθρακες. Οι υδατάνθρακες κρύβονται σε όλες τις τροφές εκτός από τα τυριά, το κρέας, τα λίπη και τα έλαια.
Νεότερες όμως έρευνες έδειξαν ότι ο διαβητικός μπορεί να καταναλώνει υδατάνθρακες όπως το ψωμί, μακαρόνια αρκεί αυτά να κατανέμονται σωστά μέσα στα γεύματα, τα οποία θα πρέπει να είναι 5-6 και σε μικρές ποσότητες.
Δηλαδή μπορεί να φάει ψωμί αλλά να μην ξεπερνά τις 2 μερίδες τη μέρα ή μακαρόνια ολικής ( που έχουν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τα λευκά μακαρόνια) και πάλι όμως σε περιορισμένη ποσότητα.
Τι είναι όμως ο γλυκαιμικός δείκτης και πού βοηθάει;
Ο γλυκαιμικός δείκτης της τροφής δείχνει πόσο πιο γλυκιά είναι μια τροφή σε σχέση με το λευκό ψωμί. Η γνώση του γλυκαιμικού δείκτη των τροφών μας δίνει τη δυνατότητα να επιλέξουμε τροφές που θα επηρεάσουν λιγότερο το μεταγευματικό σάκχαρο σε σχέση με άλλες π.χ είναι προτιμότερο να καταναλώσουμε μακαρόνια και μάλιστα όχι πολύ βρασμένα (al dente) σε σχέση με το ψωμί. Επομένως, είναι ένα επιπλέον βοηθητικό εργαλείο για εκείνους που προσέχουν την ποιότητα της τροφής τους και επιθυμούν καλύτερα μεταγευματικά σάκχαρα
Για την πρόληψη της στεφανιαίας νόσου τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη θα πρέπει να κρατούν σε χαμηλά επίπεδα την πρόσληψη των κορεσμένων λιπαρών οξέων που προκαλούν την αύξηση της «κακής» χοληστερόλης, της LDL. Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα βρίσκονται σε τροφές ζωικής προέλευσης (κόκκινο κρέας, αυγά, βούτυρο, γαλακτοκομικά προϊόντα). Αντίθετα συνιστώνται τα χαμηλής περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά οξέα όπως το λευκό κρέας (πουλερικά και ψάρια).
Το αλκοόλ προκαλεί υπογλυκαιμία για αυτό πάντα θα πρέπει να καταναλώνεται μαζί με γεύμα που περιέχει υδατάνθρακες, όχι όμως από δύο ποτήρια την ημέρα. Ειδικά η μπύρα η οποία περιέχει υδατάνθρακες, θα πρέπει να συνυπολογίζεται στον ημερήσιο καταμερισμό των υδατανθράκων.
Ανακεφαλαιώνοντας τα άτομα με προδιάθεση για διαβήτη καθώς και τα άτομα που πάσχουν από αυτό το νόσημα συστήνεται :
- κατανάλωση τροφίμων φυτικής προέλευσης και ολικής άλεσης όπως είναι το ψωμί ολικής, τα ζυμαρικά ολικής
- τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη π.χ.όσπρια,φρουτα,λαχανικά προσοχή όμως στην ποσότητα !!!
- Καταμερισμός των υδατανθράκων μέσα στην ημέρα
- Μικρά και συχνά γεύματα (5-6)
- Κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων
- Μείωση της κατανάλωσης κορεσμένου λίπους
- Κατανάλωση ζάχαρης και αλατιού με μέτρο
- Όσον αφορά τον διαβήτη τύπου 2 θα πρέπει τα γεύματα να γίνονται σε σταθερές ώρες κάθε μέρα
- Διατήρηση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα
- Επιλογή υγιεινού τρόπου μαγειρέματος (αποφύγετε τα τηγανητά)
- Καθημερινή σωματική άσκηση.
- Καθημερινή μέτρηση του σακχάρου
Ενδεικτικός πίνακας τροφών με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη
ΤΡΟΦΕΣ ΜΕ ΧΑΜΗΛΟ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗ
- ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ ΟΛΙΚΗΣ ΑΛΕΣΗΣ
- ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ ΟΛΙΚΗΣ ΑΛΕΣΗΣ
- ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΣΙΚΑΛΗΣ (Π.Χ. ΨΩΜΙ, ΚΡΑΚΕΡ)
- ΡΥΖΙ BARBOILED
- ΚΡΙΘΑΡΙ (Π.Χ. ΚΡΙΘΑΡΟΚΟΥΛΟΥΡΟ)
- ΠΑΤΑΤΕΣ ΒΡΑΣΜΕΝΕΣ (1 ΜΕΤΡΙΑ )
- ΓΑΛΑ 1,5%
- ΓΙΑΟΥΡΤΙ 1,5%
- ΓΑΛΑ ΣΟΓΙΑΣ
- ΦΑΚΕΣ
- ΡΕΒΥΘΙΑ
- ΦΑΣΟΛΙΑ
- ΦΑΒΑ
- ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΟΦΑΣΟΥΛΑ
- ΚΑΣΙΟΥΣ ΑΝΑΛΑΤΟΙ
- ΚΑΡΟΤΑ
- ΦΑΣΟΛΑΚΙΑ
- ΑΧΛΑΔΙΑ
- ΔΑΜΑΣΚΗΝΑ ΦΡΕΣΚΑ
- ΚΕΡΑΣΙΑ ΦΡΕΣΚΑ
- ΜΗΛΑ
- ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ
- ΧΥΜΟ ΜΗΛΟΥ
- ΧΥΜΟ ΓΚΡΕΙΠΦΡΟΥΤ
- ΓΚΡΕΙΠΦΡΟΥΤ
Μην ξεχνάτε !
- 40 λεπτά περπάτημα τη μέρα βοήθα στη μείωση της χοληστερόλης και του σακχάρου !
- Να πίνετε νερό ! 1,5 λίτρο νερό τη μέρα είναι απαραίτητο για την επαρκή ενυδάτωση του οργανισμού μας !
