Ραδιενεργά απόβλητα από 143 ευρωπαϊκούς πυρηνικούς αντιδραστήρες πρέπει στο μέλλον να θαφτούν σε ασφαλείς αποθήκες, όπως συμφώνησαν οι υπουργοί των κρατών μελών της Ε.Ε. την Τρίτη (19 Ιουλίου).
Οι νέοι κανόνες υποχρεώνουν τις εθνικές αρχές για τα πυρηνικά, να καταρτίσουν σχέδια απόθεσης [των αποβλήτων] μέχρι το 2015, υπό τον έλεγχο του Επιτρόπου Ενέργειας Guenther Oettinger.
Σύμφωνα με δήλωση από το Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε. τα σχέδια θα έπρεπε να καλύψουν: την διαχείριση καυσίμου και αποβλήτων, την αδειοδότηση, τον έλεγχο και τις επιθεωρήσεις, την επιβολή προστίμων, την δημόσια ενημέρωση, τη διαβούλευση, την χρηματοδότηση και την εγκατάσταση ανεξάρτητων ρυθμιστικών αρχών. «Μετά από χρόνια αδράνειας, η Ε.Ε. για πρώτη φορά δεσμεύεται σε οριστική απόθεση των πυρηνικών αποβλήτων,» είπε ο Guenther Oettinger σε μία δήλωση.
Τα 14 κράτη μέλη που χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια προς το παρόν αποθηκεύουν τα ραδιενεργά απόβλητά τους σε δεξαμενές στην επιφάνεια ή σε παλιές αποθήκες ενώ αυτά κρυώνουν.
Αλλά κρίσεις σαν τις πυρκαγιές της Ρωσίας το περασμένο καλοκαίρι και τις διαρροές στο εργοστάσιο Φουκουσίμα της Ιαπωνίας έχουν τονίσει τους κινδύνους που ενέχει η αποθήκευση στην επιφάνεια.
Η πυρηνική ενέργεια δεν ήταν δημοφιλής στην Ευρώπη από την καταστροφή του Τσέρνομπιλ το 1986, αλλά ακόμη περισσότερο μετά τη Φουκουσίμα, και η Γερμανία συμφώνησε ακόμη και να καταργήσει εντελώς τη πυρηνική ενέργεια μέχρι το 2022.
Ο Oettinger έχει καταστήσει την πυρηνική ασφάλεια ως ένα από τα κύρια ζητήματα κατά τη διάρκεια της θητείας του, πιέζοντας τους υπουργούς να αναπτύξουν μια πανευρωπαϊκή στρατηγική ασφαλείας για πρώτη φορά.
Το πρώτο βήμα στην στρατηγική αυτή είναι μια σειρά από «τεστ αντοχής» σε πυρηνικά εργοστάσια, που ξεκίνησε τον Ιούνιο. Το δεύτερο είναι η απόφαση της Τρίτης να αποθέσει τα αναλωμένα πυρηνικά καύσιμα σε ασφαλή αποθετήρια.
Η ομάδα του Oettinger, η οποία θα εξετάσει τις εθνικές στρατηγικές, έχει ήδη δηλώσει τη προτίμηση της για «αποθετήρια σε μεγάλο γεωλογικό βάθος» – σπήλαια που θα κατασκευαστούν από πηλό ή βράχια γρανίτη μεταξύ 100 και 700 μέτρα υπογείως.
«Τα εθνικά προγράμματα πρέπει να εμπεριέχουν σχέδια με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή εγκαταστάσεων απόθεσης [αποβλήτων],» είπαν σε δήλωση.
Τα πρότυπα ασφαλείας που εκδόθηκαν από την Διεθνή Αρχή Ατομικής Ενέργειας θα γίνουν επίσης νομικά δεσμευτικά ως μέρος του σχεδίου.
Ο Oettinger αρχικά πρότεινε πλήρη απαγόρευση στις εξαγωγές ραδιενεργών αποβλήτων σε άλλες χώρες για επανεπεξεργασία, αλλά οι υπουργοί δημιούργησαν ένα παραθυράκι για το μέλλον των εξαγωγών. Αντ’ αυτού τα απόβλητα μπορούν να μεταφερθούν σε άλλες χώρες που ήδη έχουν χώρους αποθήκευσης βαθιά στη γη.
«Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχουν τόσο βαθιές αποθήκες πουθενά στον κόσμο ούτε σε κάποια κατασκευή εκτός Ε.Ε.,» είπε η ομάδα του Oettinger. «Παίρνει τουλάχιστον 40χρόνια να αναπτυχθεί και να κατασκευαστεί μια.»
Αλλά η Greenpeace κατηγόρησε την Επιτροπή ότι υιοθέτησε μια «εκτός προοπτικής, χωρίς σκέψη προσέγγιση» για τα ραδιενεργά απόβλητα που χώρες όπως η Ουγγαρία και η Βουλγαρία θα μπορούσαν να συνεχίσουν να εξάγουν στην Ρωσία.
«Το μόνο που κάνουν είναι να ρίχνουν το μακροπρόθεσμο αυτό πρόβλημα σε κάποιον άλλο και να θέτουν τους Ευρωπαίους σε κίνδυνο επιτρέποντας επικίνδυνες αυτοκινητοπομπές αποβλήτων,» δήλωσε ο σύμβουλος πυρηνικής πολιτικής της ΕΕ Jan Haverkamp της Greenpeace.
Τα 143 πυρηνικά εργοστάσια της Ε.Ε. παράγουν περίπου 50,000 κυβικά μέτρα ραδιενεργών αποβλήτων κάθε έτος, σύμφωνα με την πυρηνική βιομηχανία Foratom. Περίπου το 15% αυτού είναι υψηλού κινδύνου απόβλητα.
Oρόσημα
- Αύγουστος 2011: Η νέα οδηγία θα τεθεί σε ισχύ.
- Αύγουστος 2013: Προθεσμία για τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με την οδηγία.
- Μέχρι το 2015: Οι χώρες της Ε.Ε. πρέπει να παρουσιάσουν με λεπτομέρεια τα σχέδια τους για την αποθήκευση ή επανεπεξεργασία των ραδιενεργών αποβλήτων.
Πηγή:http://euractiv.gr
