Κώστας Αξελός
Σε ηλικία 86 χρονών, άφησε την τελευταία του πνοή, ο Κώστας Αξελός, ένας από τους μεγαλύτερους έλληνες φιλόσοφους-στοχαστές. Ο μεγάλος αυτός Έλληνας φιλόσοφος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924 από εύπορη αστική οικογένεια.
Από την εφηβεία του, μαγεύτηκε από τα κείμενα του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, του Μαρξ, του Νίτσε και άλλων. Από τα 17 του χρόνια, εντάχθηκε στην κουμμουνιστική νεολαία και παρά τις έντονες διαφωνίες του συμμετείχε ενεργά στην Αντίσταση.
Το 1945, μετά την διαγραφή του από τις τάξεις του ΚΚΕ και την καταδίκη του εις θάνατον από το στρατοδικείο, επιβιβάστηκε χάρις του διευθυντή του Γαλλικού ινστιτούτου, στο θρυλικό πλέον πλοίο «Ματαρόα». Ευκαιρία δοθείσης, ας αναφέρουμε κάποια στοιχεία για το «ταξίδι» αυτό της ελληνικής διανόησης.
Αρχικά, «Ματαρόα»σε πολυνησιακή διάλεκτο σημαίνει η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια. Χρονικά βρισκόμαστε λίγο μετά την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου η Ελλάδα μαστίζεται από εμφυλιοπολεμικό κλίμα. Η πρωτοβουλία αυτού του ταξιδιού ανήκει στον διευθυντή του γαλλικού ινστιτούτου, Οκτάβ Μερλιέ, ένθερμου φιλέλληνα. Με το πρόσχημα ενός διαγωνισμού υποτροφιών εκ μέρους της γαλλικής κυβέρνησης, 200 νέοι Έλληνες με όπλο τις εξαιρετικές τους ικανότητες και τη γνώση της γαλλικής γλώσσας, αναχώρησαν για το μεγάλο ταξίδι. Ανάμεσα τους, βρίσκονται ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Μέμος Μακρής, ο Νίκος Χατζιμιχάλης, ο Αριστομένης Προβελέγγιος, ο Νίκος Σβορώνος και φυσικά ο Κώστας Αξελός.
Το ταξίδι διήρκησε οκτώ ημέρες με προορισμό το Παρίσι. Το «Ματαρόα» έφτασε ως τον Τάραντα και από εκεί με τρένα οι νεαροί Έλληνες έφτασαν ως το Παρίσι. Φυσικά οι συνθήκες του ταξιδιού ήταν πολύ δύσκολες. Χρήματα υπήρχαν ελάχιστα και το μοναδικό μέσο συναλλαγής ήταν τα τσιγάρα. Το «Ματαρόα» υπό την αγγλική διεύθυνση προσέφερε στους ταλαιπωρημένους ταξιδιώτες ένα αξιοπρεπές πρωινό, το οποίο σε συνάρτηση με τις κατοχικές ελλείψεις της Αθήνας, φάνταζε παραδεισένιο. Πιο δύσκολες όμως ήταν οι συνθήκες στο τρένο. Η τροφή ήταν ελάχιστη, ο χώρος περιορισμένος, ενώ δεν υπήρχαν τουαλέτες, ούτε καν πόσιμο νερό. Παρ’ όλες τις δυσκολίες όμως, «το πολύτιμο φορτίο» κατόρθωσε να φτάσει στο τόπο προορισμό του. Οι νεαροί Έλληνες διανοούμενοι διασκορπίστηκαν σε διάφορες πόλεις ξεκινώντας το δημιουργικό τους πια ταξίδι.
Μία ομάδα ανθρώπων που επηρέασαν τόσο την γαλλική διανόηση (Κορνήλιος Καστοριάδης – η πνευματική σημαία του Μάη του ’68), αλλά και την μετέπειτα ανοικοδόμηση της ελληνικής κοινωνίας.
Slapologos